ژنیکوماستی چیست ؟
ژنیکوماستی یا جراحی کوچک کردن مردان به بزرگ شدن غیرطبیعی بافت پستان در مردان گفته میشود که میتواند در یک یا هر دو پستان رخ دهد.
این وضعیت اغلب به دلیل عدم تعادل هورمونی، به‌ویژه افزایش استروژن یا کاهش تستوسترون، ایجاد میشود. ژنیکوماستی میتواند در هر سنی رخ دهد و اگرچه معمولاً خطرناک نیست، ممکن است باعث ناراحتی جسمی یا روانی شود.
علل ژنیکوماستی چیست ؟
ژنیکوماستی معمولاً نتیجه تغییرات هورمونی است، اما عوامل متعددی می‌توانند در بروز آن نقش داشته باشند:
تغییرات هورمونی طبیعی
نوزادی: ژنیکوماستی در نوزادان پسر به دلیل تأثیر استروژن مادر در دوران بارداری شایع است و معمولاً خودبه‌خود برطرف میشود.
بلوغ: در پسران نوجوان، تغییرات هورمونی در دوران بلوغ میتواند باعث رشد موقت بافت پستان شود که معمولاً طی یک تا دو سال برطرف میشود.
سالمندی: با افزایش سن، کاهش تولید تستوسترون و افزایش تبدیل آن به استروژن میتواند منجر به ژنیکوماستی شود.
داروها: برخی داروها می‌توانند باعث ژنیکوماستی شوند، از جمله داروهای ضدافسردگی یا ضداضطراب ،داروهای شیمی‌درمانی یا داروهای مورد استفاده در درمان سرطان پروستات وغیره.
مصرف مواد مخدر و الکل: مصرف موادی مانند ماری‌جوآنا، هروئین، متادون یا الکل بیش از حد میتواند تعادل هورمونی را مختل کند.
چاقی: افزایش بافت چربی میتواند تولید استروژن را افزایش دهد و به ژنیکوماستی منجر شود.
علائم ژنیکوماستی چیست ؟
علائم ژنیکوماستی شامل موارد زیر است
-بزرگ شدن پستان: ممکن است یک‌طرفه یا دوطرفه باشد و معمولاً در ناحیه زیر نوک پستان متمرکز است.
-توده قابل لمس: وجود توده‌ای نرم یا سفت در زیر نوک پستان که ممکن است حساس یا دردناک باشد.
-حساسیت پستان: احساس درد یا ناراحتی هنگام لمس یا فشار.
-ترشح از نوک پستان: در موارد نادر، ممکن است ترشح شفاف یا شیری دیده شود.
-عدم تقارن: گاهی اوقات یک پستان بزرگ‌تر از دیگری به نظر میرسد.
-علائم هشداردهنده: اگر علائمی مانند ترشح خونی، توده سفت و غیرمتحرک، یا تغییرات پوستی (مانند فرورفتگی یا زخم) وجود داشته باشد، باید فوراً به پزشک مراجعه شود، زیرا این علائم ممکن است نشانه سرطان پستان (هرچند نادر در مردان) یا بیماریهای جدی دیگر باشند.
تشخیص ژنیکوماستی چگونه است؟
برای تشخیص ژنیکوماستی، پزشک معمولاً مراحل زیر را طی میکند:
- معاینه فیزیکی: بررسی پستان‌ها و بیضه‌ها برای تشخیص توده یا تغییرات غیرطبیعی
- سابقه پزشکی: پرس‌وجو درباره داروها، بیماری‌ها و سبک زندگی بیمار
- آزمایش‌ها: آزمایش خون برای بررسی سطح هورمون‌هاتصویربرداری (مانند ماموگرافی یا سونوگرافی) برای تشخیص نوع بافت یا رد احتمال سرطان پستان
درمان ژنیکوماستی چگونه است؟
درمان این عارضه به علت اصلی، شدت علائم و تأثیر آن بر کیفیت زندگی بیمار بستگی دارد. گزینه‌های درمانی شامل موارد زیر است:
مشاهده و انتظار
در نوزادان و نوجوانان، ژنیکوماستی اغلب خودبه‌خود برطرف میشود و نیازی به درمان ندارد.پزشک ممکن است توصیه کند که بیمار برای چند ماه تحت نظر باشد.
درمان دارویی
داروهایی مانند تاموکسیفن یا رالوکسیفن (مهارکننده‌های استروژن) در برخی موارد برای کاهش اندازه پستان استفاده می‌شوند.
در صورت وجود بیماری زمینه‌ای (مانند پرکاری تیروئید)، درمان آن بیماری میتواند این عارضه را بهبود بخشد.
جراحی
لیپوساکشن: برای برداشتن بافت چربی اضافی.
ماستکتومی: برداشتن بافت غددی پستان، که معمولاً با روشهای کم‌تهاجمی انجام میشود
جراحی معمولاً در مواردی توصیه میشود که این عارضه طولانی‌مدت، دردناک یا از نظر روانی آزاردهنده باشد
پیشگیری از ژنیکوماستی چگونه است ؟
اگرچه پیشگیری کامل از بیماری ممکن نیست، اقدامات زیر می‌توانند خطر آن را کاهش دهند:
-حفظ وزن سالم از طریق رژیم غذایی متعادل و ورزش منظم.
-اجتناب از مصرف مواد مخدر، الکل بیش از حد و استروئیدهای غیرمجاز.
-مشورت با پزشک قبل از مصرف داروها یا مکمل‌های جدید، به‌ویژه آن‌هایی که بر هورمون‌ها تأثیر می‌گذارند.
-معاینات منظم برای شناسایی زودهنگام بیماریهای زمینه‌ای مانند مشکلات کبدی یا تیروئیدی.
تأثیرات روانی و اجتماعی ژنیکوماستی
این عارضه میتواند تأثیرات عمیقی بر سلامت روان و کیفیت زندگی افراد داشته باشد:
1-کاهش اعتمادبه‌نفس: بزرگ شدن پستان‌ها ممکن است باعث خجالت یا اجتناب از فعالیت‌هایی مانند شنا یا ورزش شود.
2-اضطراب و افسردگی: به‌ویژه در نوجوانان، این وضعیت میتواند منجر به انزوای اجتماعی یا مشکلات عاطفی شود.
3-تصویر بدنی: بسیاری از مردان مبتلا به این مشکل از ظاهر خود ناراضی هستند و ممکن است از پوشیدن لباس‌های تنگ اجتناب کنند.
4-برای مدیریت این مشکلات، مشاوره روان‌شناختی، حمایت خانواده و دوستان، و در صورت نیاز، مداخلات درمانی می‌توانند بسیار مفید باشند.
سوالات رایج درباره ژنیکوماستی
آیا ژنیکوماستی خطرناک است؟
در اکثر موارد، این عارضه بی‌خطر است، اما باید توسط پزشک بررسی شود تا علل جدی مانند تومورها یا سرطان پستان رد شوند.
آیا ورزش میتواند آن را درمان کند؟
ورزش میتواند سودوژنیکوماستی (ناشی از چربی) را کاهش دهد، اما ژنیکوماستی واقعی (ناشی از بافت غددی) معمولاً به درمان دارویی یا جراحی نیاز دارد.
آیا ژنیکوماستی میتواند عود کند؟
اگر علت زمینه‌ای (مانند مصرف دارو یا بیماری) برطرف نشود، ممکن است عود کند. جراحی معمولاً نتایج دائمی دارد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت وجود توده سفت، ترشح غیرعادی، درد شدید یا تغییرات پوستی، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
جراحی ژنیکوماستی یا جراحی کوچک کردن سینه مردان
در صورتی که روشهای غیر جراحی مانند دارو درمانی برای شما پاسخ نداد جراحی بهترین گزینه برای درمان ژنیکوماستی است.
جراحی ژنیکوماستی یا جراحی کوچک کردن سینه مردان معمولاً نتایج دائمی و رضایت‌بخشی به همراه دارد، به‌ویژه اگر بافت غددی بهطور کامل برداشته شود و علت زمینه‌ای(مانند بیماری‌ها یا مصرف دارو) مدیریت شود.
ماندگاری نتایج به عواملی مانند مهارت جراح، رفع علل هورمونی، حفظ وزن سالم و رعایت مراقبتهای پس از عمل بستگی دارد.
برای بهترین نتایج، انتخاب جراح پلاستیک یا جراح عمومی با تجربه و همکاری نزدیک با پزشک برای مدیریت عوامل خطر ضروری است.
انواع روشهای جراحی ژنیکوماستی
روشهای جراحی رایج برای درمان این مشکل مردان شامل موارد زیر است :
لیپوساکشن
این روش برای برداشتن بافت چربی اضافی در مواردی که این عارضه عمدتاً به دلیل تجمع چربی (سودوژنیکوماستی) ایجاد شده باشد، استفاده میشود.
در این روش جراح از طریق برشهای کوچک، لوله‌های نازک (کانولا) وارد بافت پستان شده و چربی اضافی با مکش خارج می‌شوددوره نقاهت کوتاه، اسکار حداقل دارید .
اما لیپوساکشن برای برداشتن بافت غددی متراکم مناسب نیست و ممکن است در مواردیبه‌تنهایی کافی نباشد.
ماستکتومی (برداشتن بافت غددی)
برای برداشتن بافت غددی پستان جراح از طریق برشهای کوچک (معمولاً در اطراف نوک پستان یا زیر پستان)، بافت غددی به‌صورت مستقیم برداشته میشود.
این روش گاهی با لیپوساکشن ترکیب میشود.نتایج این روش دقیق‌تر و مناسب برای نوع شدید است اما ممکن است اسکارهای کوچک باقی بماند و دوره نقاهت کمی طولانی‌تر باشد.
جراحی ترکیبی (لیپوساکشن + ماستکتومی)
در مواردی که ژنیکوماستی ترکیبی از بافت چربی و غددی باشد، از این روش استفاده میشود
جراحی ترکیبی نیاز به مهارت بالای جراح برای دستیابی به ظاهری یکنواخت دارد.
زیرا در موارد شدید که پوست اضافی یا افتادگی وجود دارد، ممکن است نیاز به برداشتن پوست اضافی یا تنظیم موقعیت نوک پستان باشد
هزینه و قیمت جراحی ژنیکوماستی
قیمت این جراحی به طور متوسط در ایران از حدود 25 میلیون تومان تا 40 میلیون تومان متغیر است. درشهرهای دیگر این هزینه ممکن است متفاوت باشد بسته به سطح خدمات و منطقه جغرافیایی این هزینه متغیر است.
ماندگاری نتایج جراحی ژنیکوماستی
نتایج جراحی ژنیکوماستی یا جراحی کوچک کردن سینه مردان معمولاً دائمی در نظر گرفته میشود، به‌ویژه اگر بافت غددی بهطور کامل برداشته شده باشد. با این حال، ماندگاری نتایج به عوامل زیر بستگی دارد:
برداشتن کامل بافت غددی
در ماستکتومی، بافت غددی پستان که عامل اصلی این عارضه است، بهطور کامل یا تا حد زیادی برداشته میشود. از آنجا که این بافت معمولاً دوباره رشد نمی‌کند، نتایج جراحی در این موارد بسیار پایدار است.
در لیپوساکشن، اگر این عارضه عمدتاً ناشی از چربی باشد، سلول‌های چربی برداشته‌شده بازنمی‌گردند، اما افزایش وزن میتواند باعث تجمع چربی جدید شود.
رفع علت زمینه‌ای ژنیکوماستی
اگر این مشکل به دلیل عواملی مانند مصرف دارو، بیماریهای هورمونی (مانند پرکاری تیروئید یا تومورهای تولیدکننده هورمون)، یا مصرف مواد مخدر ایجاد شده باشد، این عوامل باید پیش از جراحی یا همزمان با آن برطرف شوند.
سبک زندگی بیمار
افزایش وزن پس از جراحی میتواند باعث تجمع چربی در ناحیه قفسه سینه شود، به‌ویژه در افرادی که لیپوساکشن انجام داده‌اند. این وضعیت ممکن است شبیه عود بیماری به نظر برسد، اما در واقع به دلیل افزایش وزن است .
پرهیز از مواد محرک:
مصرف الکل بیش از حد، مواد مخدر یا مکمل‌های بدنسازی غیرمجاز میتواند تعادل هورمونی را مختل کرده و خطر عود را افزایش دهد.
سن و تغییرات هورمونی
در افراد مسن‌تر، تغییرات هورمونی طبیعی (مانند کاهش تستوسترون) ممکن است خطر بازگشت را افزایش دهد، اگرچه این موارد نادر هستند.
در نوجوانان، اگر جراحی قبل از تکمیل بلوغ انجام شود، تغییرات هورمونی بعدی ممکن است بر نتایج تأثیر بگذارد.
به همین دلیل، جراحان معمولاً توصیه می‌کنند جراحی در نوجوانان تا پس از بلوغ به تأخیر بیفتد، مگر در موارد شدید.
کیفیت جراحی و مهارت جراح
مهارت جراح در برداشتن کامل بافت غددی و ایجاد ظاهری طبیعی و متقارن نقش مهمی در ماندگاری و کیفیت نتایج دارد.
انتخاب جراح پلاستیک یا جراح عمومی با تجربه در جراحی ژنیکوماستی میتواند خطر عوارض یا نتایج نامطلوب (مانند عدم تقارن یا باقی ماندن بافت) را کاهش دهد.